Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης δεν ενδύκνειται καμία δίαιτα αδυνατίσματος ούτε η αύξηση ή μείωση της ποσότητας τροφής που καταναλώνεται.
Η περίοδος της εγκυμοσύνης είναι μια από τις πιο σημαντικές περιόδους της ζωής μας καθώς θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όσον αφορά τις διατροφικές μας συνήθειες τόσο κατά τη διάρκεια της κύησης όσο και μετά τον τοκετό. Η διατροφή μας επηρεάζει άμεσα την ανάπτυξη του εμβρύου και την υγεία του νεογέννητου στη μετέπειτα ζωή του. Το έμβρυο προσλαμβάνει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται μέσω των τροφών που καταναλώνει η μητέρα. Η έγκυος μητέρα πρέπει να τηρεί μια πλήρη και ισορροπημένη διατροφή σε συνδιασμό πάντα με ελαφριά σωματική άσκηση.
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης δεν ενδύκνειται καμια δίαιτα αδυνατίσματος ούτε η αύξηση ή μείωση της ποσότητας τροφής που καταναλώνεται.Συνιστάται όμως η βελτίωση στην ποιότητα της τροφής ώστε να εξασφαλίσουμε τις απαραίτητες ανάγκες για τον οργανισμό τόσο της εγκύου όσο και του εμβρύου. Η μη ισορροπημένη διατροφή μπορεί να είναι η αιτία να δημιουργηθούν διάφορες επιπλοκές κατά την κύηση όπως: αποβολή, πρώιμος τοκετός, μολύνσεις, αναιμία, γέννηση ελλιποβαρούς νεγνού κ.α. Όμως ελάχιστες γυναίκες, με βάση διάφορες μελέτες που έχουν γίνει, έχουν συνειδητοποιήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης και πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν οι διατροφικές μας συνήθειες στην υγεία του νέου οργανισμού.
Η αύξηση του βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης πρέπει να είναι σταδιακή και να ανέρχεται στο 1,5 κιλό το μήνα και όχι παραπάνω.Συνολικά η εγκυμονούσα δεν πρέπει να πάρει πάνω από 10-12 κιλά καθ’όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Για την έγκυο γυναίκα συνιστώνται:150 θερμίδες/ημέρα επιπλέον για το πρώτο τρίμηνο, 350 θερμίδες/ημέρα επιπλέον για το δεύτερο τρίμηνο, 350 θερμίδες/ημέρα επιπλέον για το τρίτο τρίμηνο. Οι πρωτεινικές ανάγκες της εγκύου είναι αυξημένες και ο οργανισμός χρειάζεται πρωτείνες καλής ποιότητας οι οποίες βρίσκονται: στο ασπράδι του αυγού (το οποίο έχει την καλύτερη ποιότητα πρωτείνης), στα ψάρια, στα πουλερικά, στο κόκκινο κρέας,στα γαλακτοκομικά, στα όσπρια, στο ψωμί κ.α. Βέβαια όσες έγκυες κάνουν μόνο χορτοφαγική διατροφή για να καλύψουν τις ανάγκες τους θα πρέπει να καταναλώνουν τρόφιμα πλούσια σε φυτικές πρωτείνες σε συνδιασμό με αμινοξέα όπως:ρύζι και όσπρια, ρύζι και γάλα, σιτάλευρο και φασόλια κ.α.
Οι υδατάνθρακες αποτελούν απαραίτητο συστατικό για τη λειτουργία του οργανισμού και στην κατηγορία αυτή ανήκουν το άμυλο, τα σάκχαρα και οι φυτικές ίνες.Τροφές που συνιστώνται είναι το ψωμί ολικής αλέσεως, μακαρόνια, ρύζι, δημητριακά ολικής και γενικά είναι προτιμότερο να καταναλώνονται οι ανεπεξέργαστοι υδατάνθρακες (σύνθετοι) διότι η απορρόφησή τους γίνεται πιο αργά σε σύγκριση με τους απλούς υδατάνθρακες. Επίσης οι φυτικές ίνες είναι σημαντικό να περιλαμβάνονται στην καθημερινή διατροφή της εγκύου καθώς βοηθούν στην λειτουργία του εντέρου και στην πέψη των τροφών. Συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.
Η ζάχαρη πρέπει να περιορίζεται από την διατροφή της εγκυμονούσας καθώς προσθέτει επιπλέον θερμίδες και εμποδίζει τη συντήρηση του βάρους της. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δείξουμε όσον αφορά την κατανάλωση του λίπους γιατί το λίπος αποθηκεύεται πιο εύκολα στη διάρκεια της κύησης σε σχέση με τις φυσιολογικές συνθήκες. Αξίζει να σημειώσουμε ότι πρέπει να λαμβάνει επαρκή ποσότητα ω-3 και ω-6 λιπαρών οξέων που βρίσκονται κυρίως στα ψάρια, στους ξηρούς καρπούς κ.α και παίζουν καθοριστικό ρόλο για την ανάπτυξη του εμβρύου.
Οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία είναι απαραίτητες ουσίες για την εξέλιξη της εγκυμοσύνης.Οι πιο σημαντικές για την έγκυο είναι: το φυλλικό οξύ, ο σίδηρος, το ασβέστιο και η βιταμίνη C καθώς και οι λιποδιαλυτές βιταμίνες A, D, E, K. Το φυλλικό οξύ είναι μια πολύ σημαντική βιταμίνη που βρίσκεται κυρίως στα σκούρα πράσινα λαχανικά, μαγιά, στα δημητριακά, φακές, φασολάκια,συκώτι κ.α. Οι ποσότητες όμως που υπάρχουν στα τρόφιμα δε μπορούν πάντα να καλύψουν τις ανάγκες της εγκύου σε φυλλικό οξύ για αυτό τις περισσότερες φορές, συνιστάται η εξωγενής χορήγησή του κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το φυλλικό οξύ βοηθάει στην ανάπτυξη της ράχης του εμβρύου και στη σύνθεση του αίματος.
Ο σίδηρος είναι το κύριο συστατικό της αιμοσφαιρίνης του αίματος. Οι ανάγκες σε σίδηρο είναι αυξημένες κατά την εγκυμοσύνη καθώς οι γυναίκες χάνουν αρκετό αίμα με τη περίοδο και ταυτόχρονα και σίδηρο. Η μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε σίδηρο υπάρχει κυρίως στο κόκκινο κρέας αλλά και στα αποξηραμένα φρούτα, δημητριακά, ξηρούς καρπούς κ.α. Η έλλειψη του προκαλεί αναιμία, ζαλάδες, ανορεξία.Τις περισσότερες φορές υπάρχει έλλειψη σιδήρου για αυτό συνιστάται η χορήγηση σκευάσματος. Όσον αφορά το ασβέστιο, είναι απαραίτητο συστατικό για το σχηματισμό του σκελετού του εμβρύου και τη διατήρηση της οστικής μάζας της μητέρας. Η λήψη του ασβεστίου είναι αρκετά σημαντική κυρίως το τελευταίο τρίμηνο όπου το έμβρυο έχει αρχίσει να διαμορφώνεται.Όταν η πρόσληψη του ασβεστίου δεν είναι αρκετή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τότε υπάρχει κίνδυνος οστεοπόρωσης. Χρειάζεται λοιπόν ιδιαίτερη προσοχή και να καταναλώνουμε όσο το δυνατον επαρκή ποσότητα ασβεστίου.
Πέρα από τα γαλακτοκομικά, βρίσκεται και σε άλλα τρόφιμα όπως στα όσπρια, στα δημητριακά, σαρδέλες, σολομό, μπρόκολο, κουνουπίδι, σπανάκι κ.α
Νικολέτα Καψωριτάκη, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος