Η μνήμη είναι μια πολύ σημαντική δεξιότητα για τη μάθηση κυρίως στην προσχολική ηλικία όπου τα παιδιά λαμβάνουν καθημερινά μεγάλο όγκο πληροφοριών και νέων γνώσεων απαραίτητων για την πρόοδό τους.
Η ακουστική μνήμη βοηθά το παιδί εφόσον έχει μάθει έναν ήχο, μια λέξη ή μια νέα πληροφορία να την συγκρατεί και να την ανασύρει ώστε να την αναπαράγει όταν του χρειαστεί. Η οπτική μνήμη είναι σημαντική ώστε το παιδί να μπορέσει να θυμηθεί κάτι που είδε όπως για παράδειγμα ένα αντικείμενο ή μια σύνθετη εικόνα. Αυτό το είδος μνήμης επηρεάζεται από λειτουργίες όπως η προσοχή, η συγκέντρωση και η παρατηρητικότητα.
Ακουστική μνήμη:
Στο πρώτο παιχνίδι το παιδί πρέπει να θυμάται λέξεις που ακούει. Αρχικά, ξεκινάμε με μία λέξη και σταδιακά αυξάνουμε τον αριθμό των λέξεων προσθέτοντας μια κάθε φορά. Όταν ο αριθμός των λέξεων μεγαλώσει μπορεί το παιδί να ανακαλέσει τις λέξεις είτε με τη σειρά που τις άκουσε είτε με τυχαία σειρά.
Ακόμα, η δραστηριότητα μπορεί να πραγματοποιηθεί και με προτάσεις που σταδιακά αυξάνονται. π.χ. –
- Είδα ένα άλογο
- Είδα ένα μεγάλο άλογο
- Είδα ένα μεγάλο όμορφο άλογο
- Είδα ένα μεγάλο όμορφο γκρι άλογο
Αντιστοίχως με την προηγούμενη δραστηριότητα μπορεί να πραγματοποιηθεί παρόμοια με αριθμούς. Η δυσκολία αυξάνεται προσθέτοντας κάθε φορά έναν μονοψήφιο αριθμό και για πιο απαιτητικούς παίκτες οι αριθμοί μπορεί να είναι και διψήφιοι.
Το γνωστό κλασσικό παιχνίδι “Μέσα στο παλιό σεντούκι της γιαγιάς έχω…”. Σε αυτό το παιχνίδι ο παίκτης που ξεκινάει προσθέτει στην πρόταση ένα αντικείμενο.
π.χ “Μέσα στο παλιό σεντούκι της γιαγιάς έχω μια κουβέρτα.”
Ο επόμενος παίκτης καλείται να θυμηθεί το αντικείμενο του συμπαίκτη του και να προσθέσει ακόμα ένα.
π.χ “Μέσα στο παλιό σεντούκι της γιαγιάς έχω μια κουβέρτα και ένα ποτήρι.”
Ακολούθως κάθε επόμενος παίκτης πρέπει να επαναλάβει τα προηγούμενα αντικείμενα με τη σειρά που αναφέρθηκαν και να προσθέσει ένα ακόμα.
Το παιχνίδι τελειώνει στον παίκτη που δεν μπορεί να θυμηθεί τα αντικείμενα οπότε ο προηγούμενός του είναι και ο νικητής.
Οπτική μνήμη:
Στο πρώτο παιχνίδι οπτικής μνήμης δείχνουμε στο παιδί μια κάρτα και στη συνέχεια του ζητάμε να θυμηθεί το αντικείμενο που είδε. Στη συνέχεια, προσθέτουμε σταδιακά κάρτες και αφού τις δει το παιδί τις γυρίζουμε ανάποδα και του ζητάμε να θυμηθεί τα αντικείμενα που απεικονίζουν με τη σειρά. Κάθε φορά που λέει ένα αντικείμενο, γυρίζουμε την κάρτα και επαληθεύουμε την απάντηση.
Με τις ίδιες κάρτες μπορούμε να δημιουργήσουμε σειρές αντικειμένων και στη συνέχεια να τις ανακατέψουμε και να ζητήσουμε από το παιδί να τις τοποθετήσει όπως τις είχαμε. Μια ακουστική βοήθεια σε περίπτωση δυσκολίας είναι να ονοματίσουμε τα αντικείμενα καθώς τα σειροθετούμε.
Ένα ακόμα παιχνίδι είναι να βάλουμε σε σειρά εικόνες από αντικείμενα, χρώματα, ζώα ή επαγγέλματα και αφού το παιδί τις παρατηρήσει για ένα λεπτό να τις γυρίσουμε ανάποδα και να του ζητήσουμε να θυμηθεί που βρίσκεται καθεμία με τυχαία σειρά.
Δείχνοντας πιο σύνθετες εικόνες από καθημερινές σκηνές μπορούμε να ζητήσουμε από το παιδί να παρατηρήσει την εικόνα και περιγράψει τι είδε χωρίς να την έχει μπροστά του. Επίσης, εάν η εικόνα εμπεριέχει πολλά αντικείμενα μπορούμε να του ζητήσουμε να θυμηθεί τα αντικείμενα που απεικονίζονται.
Σε περίπτωση που δεν υπάρχει πρόχειρη εικόνα μπορούμε πιο διαδραστικά να του ζητήσουμε να παρατηρήσει τον χώρο, να του κλείσουμε με ένα μαντήλι τα μάτια όπως γίνεται στην “τυφλόμυγα” και να του ζητήσουμε να ανακαλέσει τα αντικείμενα που είδε.
Τέλος, ένα πολύ γνωστό παιχνίδι που μπορεί να το δημιουργήσουμε, να το αγοράσουμε ή να το βρούμε σε κάποια ηλεκτρονική συσκευή μέσω διαδικτύου ή σε μορφή εφαρμογής, είναι εκείνο που μας δείχνει αντικείμενα και τα ανοίγουμε ώστε να βρούμε τα ζευγάρια που είναι ίδια. Εάν το δημιουργήσουμε εμείς, ξεκινάμε με τη χρήση τεσσάρων εικόνων (ανά δύο όμοιων) και προχωράμε προσθέτοντας κάθε φορά ένα ζευγάρι. Στις εφαρμογές των ηλεκτρονικών συσκευών τα επίπεδα δυσκολίας αυξάνονται όσο προχωράει το παιχνίδι.
Λογοθεραπεύτρια,
Ρομπογιαννάκη Εύα
