Δρ. Καλλιόπη Μέγαρη Κλινική Νευροψυχολόγος – Σύμβουλος Ψυχολόγος
Καθώς βγαίνουμε από την κρίση COVID-19, μπορεί να υπάρξουν ευκαιρίες να βοηθήσουν τη ζωή των ανθρώπων, και ορισμένοι θα μπορούν να βγουν καλύτεροι. Ωστόσο, δεν χρειάζεται απαραίτητα να βιώσουμε κάποιο τραυματικό γεγονός, όπως η πανδημία εξαιτίας του COVID-19, για να μπορούμε να μάθουμε από αυτό. Για πολλούς ανθρώπους, η πανδημία ρίχνει φως στα πράγματα που είναι πιο σημαντικά.
Μπορεί να κάνουμε περισσότερο χρόνο για πράγματα στα οποία βρίσκουμε νόημα, απλοποιώντας τη ζωή μας και αφιερώνοντας χρόνο για να συνδεθούμε με τις σχέσεις μας (Weir, 2020). Ένα τέτοιο στρεσογόνο γεγονός μας κάνει όλους να σκεφτούμε: Τι σημαίνει αυτή η επιβράδυνση για τη ζωή μας; Μπορεί να αλλάξουμε θεμελιωδώς με κάποιους τρόπους οι οποίοι μπορούν να μας ωφελήσουν;
Μερικοί άνθρωποι χρειάζονται χρόνο για να ανακάμψουν από ένα τραυματικό γεγονός πριν επιστρέψουν στην κανονική λειτουργικότητα τους. Ένα μέρος των ανθρώπων βιώνουν αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική τους υγεία που γίνονται χρόνιες, αλλά η πλειονότητα των ανθρώπων ανακάμπτει από ένα τραυματικό γεγονός αρκετά γρήγορα (Weir, 2020). Προς αυτή την κατεύθυνση βοηθά και η θετική ψυχολογία.
Η θετική ψυχολογία με πρωτοπόρο τον Martin Seligman (1998), εστιάζει στη θετική, προσαρμοστική, δημιουργική και συναισθηματική πλευρά της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Η θετική ψυχολογία σου παρέχει το λόγο για τον οποίο αξίζει να ζει κανείς.
Τα θετικά συναισθήματα θεωρούνται ΑΝΤΙΔΟΤΟ των επιπτώσεων των αρνητικών συναισθημάτων. Συντελούν στη διεύρυνση του ρεπερτορίου σκέψης – δράσης, ενώ η Fredrickson αναφέρει ότι βοηθούν στο να βρίσκουμε εναλλακτικούς τρόπους ως προς την αντιμετώπιση των δυσκολιών.
Επιπλέον, ενισχύουν τη διεύρυνση της μάθησης, μειώνουν το άγχος και αναπτύσσουν την απόκτηση μεγαλύτερης ψυχικής ανθεκτικότητας.
Ψυχολογική Ανθεκτικότητα
Η ψυχολογική ανθεκτικότητα αναφέρεται σε μια δυναμική διαδικασία η οποία ενέχει τη θετική προσαρμογή στο πλαίσιο σημαντικών αντιξοοτήτων (Luthar, 2000). Τέτοια αντιξοότητα είναι αυτή την οποία βιώσαμε τον τελευταίο καιρό, η ραγδαία εμφάνιση κι εξάπλωση του ιού SARS-CoV-2.
Οι άνθρωποι που βιώνουν θετικά συναισθήματα εμφανίζουν μεγαλύτερη ψυχολογική ανθεκτικότητα και μπορούν να τα αναγνωρίζουν εύκολα στο περιβάλλον τους, ακόμη κι αν οι ίδιοι βιώνουν αρνητικά γεγονότα στη ζωή τους. Γίνονται ανθεκτικοί απέναντι στα αρνητικά γεγονότα της ζωής, και στην περίπτωση που αυτά τους καταβάλλουν ψυχολογικά.
Τα σημαντικότερα οφέλη για τους ανθεκτικούς ανθρώπους είναι η βελτίωση της διάθεσης, καθώς και περισσότερη αυτοπεποίθηση, αίσθηση της προσωπικής δύναμης, και μεγαλύτερη ικανότητα στο να μειώσουν και το άγχος, το φόβο και τα αρνητικά συναισθήματα γενικότερα.
Επιπλέον, άλλες θετικές έννοιες όπως ευγνωμοσύνη, η αίσθηση του χιούμορ και οι θετικές σχέσεις με τον κοινωνικό περίγυρο βοηθούν στο να ενισχύσει κάποιος την ανθεκτικότητα του. Η ύπαρξη ένος κοινωνικού υποστηρικτικού δικτύου είναι ιδιαίτερα σημαντική στην ανάπτυξη της ανθεκτικότητας. Εν κατακλείδι, η ψυχολογική ανθεκτικότητα είναι μια σημαντική έννοια η οποία συντελεί στην αντιμετώπιση των αρνητικών ψυχολογικών επιπτώσεων του COVID-19.
Βιβλιογραφία
- Fredrickson B. (2001). The Role of Positive Emotions in Positive Psychology/ The Broaden-and-Build Theory of Positive Emotions. Am Psychol., 56(3), 218–226.
- Luthar, S.; et al. (2000). “The Construct of Resilience: A Critical Evaluation and Guidelines for Future Work”. Child Development 71 (3): 543–562.
- Weir K. (2020). Life after COVID-19: Making space for growth. American Psychological Association
- Seligman, M. E. P. (1998). Learned optimism. New York: Pocket Books.
Πηγή: https://www.psychologynow.gr/arthra-psyxologias/koinonia/koronoios/8937-i-zoi-meta-ton-covid-19-o-rolos-tis-psyxologikis-anthektikotitas.html